جمعه, ۲۹ مارس ۲۰۲۴
جمعه, ۱۰ فروردین ۱۴۰۳
ستاره غیر فعالستاره غیر فعالستاره غیر فعالستاره غیر فعالستاره غیر فعال
 
آیا همکاری با ونزوئلا برای ایران منفعتی دارد؟

یک دیپلمات پیشکسوت کشورمان معتقد است که همکاری اقتصادی تهران با کاراکاس جنبه راهبردی، امنیتی و سیاسی دارد.

کاظمی‌قمی:مراوده با ونزوئلا در مسیر همکاری‌های راهبردی بود/هیچ توافق امنیتی و نظامی با آمریکا درباره نفتکش‌ها نداشتیم

زهره نوروزپور: اعزام نفتکش‌های ایران به ونزوئلا بازتاب گسترده‌ای در سطح داخلی و خارجی داشت. این در حالی است که چند روز پیش یک کشتی حامل محموله غذایی هم به این کشور اعزام کرد.قبل از اینکه اخباری مبنی بر اعزام نفتکش های ایران به ونزوئلا در اخبار رسانه ها منتشر شود وب سایت بلومبرگ مدعی شد که هواپیمایی ماهان از ونزوئلا به ایران شمش های طلا ارسال کرده است. محموله ای که دو کشور ایران و ونزوئلا در پاسخ به انتشار این اخبار آن را سراسر کذب محض دانستند! دو کشور ونزوئلا و ایران تحت تحریم آمریکا هستند و مراوده اقتصادی و انرژی میان دو کشور به استراتژی شکست تحریم های آمریکا تعبیر شد و شعار آن این بود که «مقاومت استکبار را شکست می‌دهد» برای پاسخ به همین سوال و اینکه ایا دو کشور تحریم های امریکا را شکست دادند و اینکه بین دو دولت تهران و کاراکاس چه گذشته و این مراوده اقتصادی چه نفع و ضرری برای کشورمان دارد با حسن کاظمی‌قمی سفیر اسبق ایران در عراق و دیپلمات با سابقه و فعال کشورمان گفتگو کرده‌ایم که در ادامه می خوانیم:

 

در وهله اول بفرمایید هدف اصلی ایران از ارسال پنج نفتکش به سمت ونزوئلا چه بود؟آنهم با ریسک حمله نظامی ایالات متحده در آب‌های کارائیب!

روابط ایران و ونزوئلا دارای یک پیشینه تاریخی و حداقل صد ساله است و پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیز  تا به امروز شاهد تداوم و گسترش آن هستیم. پس از روی کار آمدن دولت انقلابی هوگو چاوز و همخوانی رویکردهای سیاست خارجی تهران و کاراکاس سطح روابط و تعاملات دوجانبه به سمت رویکردی جهشی حرکت کرد. اهمیت روابط تا جایی ارزش یافت که دو کشور در زمینه هایی چون سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و حتی همکاری های تسلیحاتی و نظامی نیز پیش رفتند. اقتصاد ایران به ویژه در بخش خصوصی و در حوزه مسکن، کارخانه های سیمان و حوزه های پالایشگاهی، کشتی سازی و به طور کلی در بخش تجاری شاهد افزایش همکاری ها با ونزوئلا بود. هم اکنون نیز که نیکلاس مادورو قدرت را در دست دارد همان روند سابق را با یک روحیه انقلابی ادامه می دهد و سیاست خارجی این کشور با جمهوری اسلامی ایران تقریباً همسو و هم جهت است. در موضوع فلسطین و مقاومت در برابر نظام استکباری دو کشور دیدگاه های نزدیکی به هم دارند. از جمله ظرفیت های ممتاز دو کشور برای همکاری، غنی بودن منابع طبیعی، منابع کشاوزی و معادن است ضمن اینکه به لحاظ ذخایر نفتی ونزوئلا اولین کشور در دنیا است. توسعه در بخش های صنعتی، عملی و فناوری پس از انقلاب موجب شده تا فرصت خوبی برای انتقال تجربیات به ونزوئلا فراهم شود. افزایش همکاری ها در حالی اتفاق می افتد که هر دو کشور تحت فشارها و تحریم های ظالمانه ایالات متحده آمریکا قرار دارند و همانگونه که واشنگتن با سیاست فشار حداکثری به دنبال به زانو در آوردن مردم ایران است این سیاست را در قبال دولت و مردم ونزوئلا نیز به کار بسته است. بنابراین این مساله نیز سبب شده که دو کشور با یک تهدید مشترک مواجه شوند. واقعیت این است که ایران و ونزوئلا از همکاری نفع اقتصادی خوبی می برند و در تلاش هستند تا مانع مداخله دیگر کشورها در این فرآیند شوند. امروز اگر صحبت از منافع می شود باید توجه داشت که این منافع تنها منحصر به یک معقوله نیست. برای مثال اگر فعالیت های اقتصادی انجام می شود تنها نفع آن برای اقتصاد کشور نیست بلکه می تواند بر فرض در مسائل امنیتی نیز تاثیر بگذارد و مسائل امنیتی و یا دیگر موارد نیز در چارچوب فعالیت های اقتصادی می توانند منتفع شوند. در مثالی دیگر اگر در عراق، همکاری های امنیتی گسترش یابد به نوبه خود فعالیت های اقتصادی نیز افزایش می یابد. یا اگر به اشتغال کشوری کمک می شود این امر می تواند بهانه های ناامنی را از یک مجموعه بگیرد. بنابراین باید گفت که همکاری های ایران و ونروئلا چندبُعدی است. یک بُعد آن نفع اقتصادی و نفع دیگر شکستن هژمونی پوشالی آمریکا است. ُبعد مهم دیگر آن نیز شکسته شدن تحریم های ظالمانه توسط دولت ها و ملت های انقلابی است.

آیا به لحاظ اقتصادی و پیمایش مسافت طولانی ارسال پنج نفتکش به ونزوئلا برای صادرات بنزین مقرون به صرفه است؟

دولت ونزوئلا در چارچوب قرارداد رسمی از جمهوری اسلامی ایران بنزین خریداری می کند و بر حسب این قرارداد چند نفتکش به سمت آبهای ونزوئلا حرکت می کند و در زمان مورد نظر محموله ها به مقصد رسیدند.

در این خصوص گفته شده که ایران مبلغی بابت این محموله دریافت نکرده نظر شما چیست؟

بنزینی که فرستاده شده در چارچوب قراردا است و در دو مرحله نیز فروخته شده است.

 اما مبلغ آن اعلام نشده و بحث های متفاوتی در این زمینه گفته شده است...

رقم آن مهم نیست. اولین مساله ای که باید در نظر داشت این است که ارسال این محموله ها در قالب قرارداد است همانطور که اشاره کردم و کمک بلاعوض و یا خط اعتباری در این بین مطرح نیست. بخش اول مبلغ این قرارداد توسط دولت ونزوئلا پرداخت شده و بخش دوم در قالب قراردادی سه ماه بوده که دولت ونزوئلا در قبال آن ضمانت داده و بنزین مورد نظرش را تحویل گرفته است. ضمن اینکه باید عنوان کرد که در این روند خسارتی متوجه ایران نشده است. اما حجم آن به میزانی نبوده که انتظار سود سرشار از آن داشت.

پس چرا رقم حاصل شده از این فروش اعلام نمی شود؟ مطالبه افکار عمومی در این زمینه شفافیت است و در جستجوی این پرسش است که بنزینی که در ایران به قیمت 3000 تومان در هر لیتر به فروش می رسد ونزوئلا آن را با چه مبلغی خریداری کرده است؟

قیمت بنزین به صورت بین المللی تعیین می شود؛ مانند نفت که قیمت آن دست ایران نیست. قیمت بین المللی آن نسبت به 3000 تومانی که در ایران مصرف کننده بابت خرید آن می پردازد کمتر نیست. آنچه که در فضای مجازی در خصوص ارسال رایگان این محموله بنزین مطرح می شود خلاف واقع است.  نکته دیگر اینکه فروش بنزین از ایران به ونزوئلا در چارچوب همکاری های بین دو کشور ادامه خواهد یافت. این پذیرفته نیست که دو کشور مستقل با هم تجارت قانونی داشته باشند و در این بین آمریکایی که تحریم های ظالمانه علیه هر دو وضع کرده است مسیر را به سمت دیگری ببرد و از آن بهره برداری کند. از آنجایی که این اقدام با زیاده خواهی های آمریکا در تعارض است آنها در تلاشند تا با رجزخوانی، اولتیماتوم و زبان تهدید کارشکنی و افکار عمومی را منحرف کنند. همانطور که شاهد هستیم دوره این تهدیدها و اولتیماتوم ها به پایان رسیده است و در این راستا جمهوری اسلامی ایران اعلام کرد که در صورت هر گونه اقدام از سوی آمریکا پاسخی درخور و مناسب به آن خواهد داد.

چندی قبل بلومبرگ طی گزارشی تایید نشده نوشت که ونزوئلا در قبال کمک ایران به احیای پالایشگاه های بنزین این کشور ۹ تن طلا به ارزش ۵۰۰ میلیون دلار را در اختیار ایران قرار داده است. بر همین اساس مقامات دولت ونزوئلا 9 تن طلا را در همین ماه در هواپیماهایی به مقصد تهران بارگیری کرده اند. اما توضیحات تکمیلی دیگر از این اتفاق منتشر نشده است. به نظر شما در این زمینه نباید به جزئیات بیشتری در راستای تنویر افکار عمومی اعلام شود؟ آیا پولها در قالب شمش های طلا به ایران آمده است؟

 پیش تر هم اعلام کردم که یک قرارداد به صورت دریافت وجه نقد تنظیم شده است؛ یعنی کالایی خریداری شده و مبلغ آن نیز دریافت شده است. در معامله دوم بنزین تحویل داده شده و قرار بر این شد تا مبلغ آن طی چند ماه پرداخت شود که ضمانتی هم بابت آن از دولت ونزوئلا گرفته شده است.

 پس ماجرای 9 تن شمش طلا چیست؟

بعید می دانم چنین اتفاقی رخ داده باشد.بنده از آن اطلاعی ندارم.

 

 این کشور اعلام کرد که نفتکش های ایران را محاصره کرده بود و حتی می گفتند که به نفتکش های ایران پیام هشدار داده اند؛ چقدر این ادعا صحت دارد؟

در واکنش به تهدیدهای آمریکا ایران صراحتا متقابل به مثل را مطرح کرد. در آن سو آمریکایی ها ادعا می کردند که دریای کارائیب را به محاصره خود در آورده اند. که ناگفته نماند آمریکایی ها در این راستا بهانه هایی را نیز مطرح می کنند که مثلا به منظور مبارزه با مواد مخدر دست به چنین اقدامی زده اند. اما کشتی ه در نهایت پهلو گرفتند. جمهوری اسلامی ایران به دور از این هوچی گری ها با توجه به منافع ملی کشور تعاملاتش با دنیا را بررسی و تنظیم می کند. آمریکایی ها نیز نمی توانند در مسیر مصالح کشور کارشکنی و یا سنگ اندازی کنند. استراتژی ایالات متحده آمریکا علیه کشورهای مستقل یعنی آنهایی که زیر بار سلطه استکبار نرفته اند تهدید به سرنگونی است. سیاست راهبردی آنان در ونزوئلا سقوط دولت قانونی مادورو است. دولتی که برآمده از مردم بوده و آمریکایی ها در چارچوب سیاست مداخله گرایانه ای که به مونرو تعبیر می شود و از همین رو قاره آمریکا را حیاط خلوت خود می دانند با سیاست های انقلابی دولت مادورو مخالف هستند. از طرفی دولت ونزوئلا اجازه مداخله نمی دهد و آمریکا این موضوع را بر نمی تابد و به بهانه های واهی از جمله عدم وجود دموکراسی، نقض حقوق بشر و غیره سیاست اسقاط دولت مادورو را دنبال می کنند. در همین حال از اقداماتی چون آشوب های خیابانی، عملیات روانی و تحریم های اقتصادی استفاده می کنند. حتی از شورش های نظامی که از طریق مرزها انجام می شود سعی در تضعیف حاکمیت ونزوئلا دارند. حتی اخیرا در ایالت تاچیرا شاهد بودیم که شورش های مسلحانه ای صورت گرفت و متعاقبا این اقدامات از طریق دریایی نیز انجام شد. با بررسی این اقدامات می توان به غیرقانونی بودن آن و بر خلاف موازین بین المللی بودن آن پی برد. از همه مهمتر بر خلاف خواست و منافع مردم این کشور است. علاوه بر این اقدام ها شاهد تحریم ها بر بخش مواد غذایی و دارویی هستیم. اما خوشبختانه به دلیل وجود اتحاد بین دولت و ملت در ونزوئلا و برخلاف تلاش آمریکایی ها دولت قدرتمندانه ایستادگی کرد. در سال 2019 و شروع دور دوم ریاست جمهوری مادورو بحران ها شروع شد؛ از قطع برق به صورت طولانی مدت تا عملیات روانی و شورش های خیابانی. در ادامه فشارهای بین المللی نیز شروع  و گروه لیوار نیز تشکیل شد و شاهد معرفی رئیس جمهور خودخوانده ای به دنیا بودیم. مستحکم بودن پایه های دولت مادورو در بین مردم به ویژه قشر فقیر توانسته موفق عمل کند و روی پای خود بایستد. امروز نیز این هیاهوها در راستای قطع همکاری ها صورت می گیرد تا آمریکایی ها بتوانند طرح غیرقانونی خودشان را به پیش ببرند. ما باید با کشورهایی که راه مقاومت در برابر سلطه را درپیش گرفتند همکاری کنیم. فراموش نخواهیم کرد که در زمان مرحوم هوگو چاوز وقتی که آمریکا بر ایران فشار وارد کرد و در خصوص تامین بنزین مشکل پیدا کردیم این کشور به ایران بنزین داد و پالایشگاه های این کشور حدود 1میلیون و 250هزار بشکه تولید بنزین داشت. اما هم اکنون به واسطه تحریم ها تولیدش کم شده و تلاش دارد آن را بازسازی کند. ایران از همکاری برای پا گرفتن این پالایشگاه ابایی ندارد.

اینکه عزیمت نفتکش های ایران به ونزوئلا نفع اقتصادی ندارد یک بحث غیرکارشناسی است چرا که این اقدام برای ایران منافع راهبردی نیز دارد. پیام آن به دنیا و مستکبرین پیام روشنی است؛ که مقاومت راهگشای مشکلات خواهد بود و اراده ملت ها بر هیمنه پوشالی استکبار برتری دارد. ضمن اینکه این روزها شاهد مشکلات آمریکا در مسائلی چون تبعیض نژادی و بی عدالتی هستیم.

چندی پیش نشریه فارن پالیسی در مطلبی مدعی توافق نظامی ایران و آمریکا روی عرشه های نفتکش ها شد تا دو طرف بتوانند به راحتی محموله های خود را به کشورهای مقصد تحویل دهند. نظر شما چیست؟

هیچ توافقی در این خصوص بین جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریکا وجود ندارد. بدیهی است که راهبرد آمریکا نسبت به مردم ایران همواره خصمانه بوده و اگر آمریکایی ها خواستار توافق هستند باید تعهداتشان در برجام را اجرایی کنند. راهبرد ایران که با هر تهدید مقابله می کند بازدارنده است. در موضوع شهادت سردار بزرگ کشورمان حاج قاسم سلیمانی جمهوری اسلامی ایران بدون هیچ ترس و درنگی انتقام سخت گرفت و آن را نیز اعلام کرد. ضمن اینکه نباید فراموش کنیم که ایران تاکید کرد که در صورت پاسخ آمریکا ایران بار دیگر جواب خواهد داد. این رویداد در حالی رخ داد که برای اولین بار بود که پس از جنگ جهانی دوم یک قدرت در برابر آمریکا ایستاد و یک پایگاه نظامی را مورد هدف قرار داد. همه این ها به منزله رهبری قوی، حضور منسجم در منطقه، توانایی های علمی وحضور مردم در صحنه است. حتی در اقتصاد نیز ایران پیشرفت های خوبی دارد ولی در معیشت دچار مشکل هستیم که با تدابیر رهبر انقلاب می توانیم آن را مرتفع کنیم.

در ضمن نکته دیگری که در پاسخ به سوال شما باید عنوان کنم این است که ایران تنها به ونزوئلا نفت نمی فرستد که بخواهد توافق کند. ایران به کشورهای متعددی صادرات نفتی دارد و اگر توافقی باشد باید بقیه کشورها را نیز در بر بگیرد.

از بحث ونزوئلا خارج شویم حالا که صحبت نظامی شد کمی هم وارد منطقه شویم؛اخیرا جمهوری خواهان طرحی به نام سزار را رونمایی کرده اند که احتمال محاصره نظامی ایران را قوت می بخشد. یک روزنامه روسی در این راستا نوشت که ائتلافی از آمریکا، روسیه، عربستان و اسرائیل در این بین وارد عمل شده اند نظر شما چیست؟

این موضوع بحث تازه ای نیست و افول آمریکا نه تنها در منطقه بلکه در مسائل داخلی این کشور نیز به خوبی دیده می شود. با ناکامی در لشگرکشی ها آنان به جنگ های نیابتی روی آوردند و از گروه های ترویستی مانند داعش استفاده کردند. ائتلافی که شما نام بردید همه کشورهای آن نیز با بحران های عظیم مواجه هستند. پس از پنج سال از محاصره یمن و تخریب و ویرانی عربستان امروز با بحران بزرگتری در داخل مواجه شده و آن هم تامین امنیت در داخل کشور است. عربستانی که ادعا می کرد ظرف چند هفته بر یمن تسلط می یابد و کار انصارالله را یکسره خواهد کرد. امروز ولی شاهد هستیم که انصارالله با تکیه بر توانایی های خود قادر است هر نقطه از عربستان را تهدید کند. علاوه بر آن چالش های آل سعود در درون خاندان بسیار عیان است. این کشور با ائتلاف عربی که مورد حمایت انگلیس، آمریکا و اسرائیل بود امروز در برابر انصارالله و ملت بی دفاع یمن به زانو در آمده است. سعودی ها رقمی بالغ بر 200 میلیون دلار به طور روزانه در یمن هزینه می کنند که هزینه های سنگین آنها را با کسری بودجه و دیگر مسائل مواجه کرده است.

اسرائیل نیز که زمانی لشگرکشی می کرد و سرزمین های کشورهای عربی را فتح می کرد امروز در شمال فلسطین اشغالی در حال دیوار کشیدن است. هدف از این اقدام هم پناه بردن از هجوم مقاومت لبنان است که چنین امری برای آنان امکان پذیر نیست. چراکه با این اقدام خود را محاصره امنیتی می کنند.آمریکا نیز درگیر مساله خروج از عراق است که پارلمان عراق آن را تصویب کرده است. در مذاکره با طالبان نیز یکی از مباحث مهم بحث خروج نیروهای این کشور از خاک افغانستان است. نمی خواهم تاکید کنم که آمریکایی ها به زودی از این دو کشور خارج می شوند بلکه ممکن است تا انتخابات بلاتکلیف بماند و ممکن است در آینده برای خروج توافق کند. ضمن اینکه در داخل موضوع ویروس کرونا و اعتراضات سراسری علیه نژادپرستی سرآغاز یک بحران جدید در داخل این کشوراست. اگر این اعتراضات هم فروکش کند آمریکا با یک جمعیت بیکار 50 میلیونی مواجه خواهد بود. رشد منفی اقتصادی و دیگر معضلات هم باید به آن اضافه کرد.

 خب در نهایت باید پرسید این کشورها با وجود این بحران ها چگونه خواهند توانست جمهوری اسلامی ایران و محور مقاومت را محاصره کنند؟ از سویی دوره اقدامات ناسنجدیده هم به پایان رسیده و هر گونه اقدام اشتباهی از سوی آنان با پاسخ قاطع ایران همراه خواهد بود.ضمن اینکه حتی نمی توان نام آن را ائتلاف نامید. آمریکا بر تمام ساختار نظام عربستان تسلط دارد.

آیا روسیه می تواند در غرب آسیا وارد ائتلافی علیه ایران و جبهه مقاومت شود؟

قرائن و شواهد و واقعیت های میدانی منطقه مغایر با این ادعاها است. روسیه از همکاری با ایران هم تاکید دارد و هم نفع می برد. در خصوص موضوع هسته ای مواضع ایران را مورد تاکید قرار داده است. روس ها همچنین در خصوص نیروگاه های برقی با ایران همکاری دارند. در خصوص مواضع آمریکا در خصوص برجام همیشه موضع گیری و از این توافق همواره حمایت کرده است. درباره سیاست های منطقه ای ایران نیز شاهد حمایت روسیه هستیم. ایران، روسیه و سوریه سه کشوری متحد علیه ائتلاف آمریکایی هستند که دست به اقدامات تروریستی زده است. درباره عراق نیز تهران و مسکو همکاری های راهبردی دارند. در خصوص یمن نیز روسیه همکاری های حقوق بشری نسبت به مردم این سرزمین دارد و مواضع جمهوری اسلامی ایران در این کشور را نیز تایید می کند. در موضوع افغانستان هم سیاست های روسیه در نقطه مقابل سیاست های آمریکا قرار دارد و در خصوص مداخله آمریکا در منطقه نیز موضع منفی دارد. همین مواضع را در قبال مواضع سعودی ها دارد و به صراحت نیز آن را اعلام می کند. گاهی بحث روابط روسیه و رژیم صهیونیستی مطرح می شود اما باید پرسید آیا این تعاملات علیه محور مقاومت و جمهوری اسلامی ایران بوده است؟ قرائن و شواهدی تا به این لحظه وجود ندارد.

 پس روسیه خواستار خروج ایران از سوریه نیست؟

در موضوع سوریه ایران وارد یک همکاری راهبردی با روسیه شد. جمهوری اسلامی ایران در موضوع امنیت ملی و منافع ملی به هیچ قدرتی اتکا ندارد و نخواهد کرد. ایران همواره سعی کرده در راستای ثبات و امنیت منطقه با کشورهای همسو همکاری داشته باشد. اما اینکه که ایران در این راستا منافع و مصالح ملی خود را بر پایه یک ستون خارجی بنا می کند باوری غلط و بی پایه و اساس است. ایران همواره منافع خود را بر اساس اقتدار ملی پایه ریزی کرده است؛ بدین معنا که به دنبال تقویت قوای دفاعی و امنیتی، فناوری های علمی، مقاوم سازی اقتصادی، تقویت روحیه مقاومت و انقلابی مردم است که در طول این سالها در این مسیر حرکت کرده است و قدرت گرفتن محور مقاومت در منطقه نیز در همین راستا است و دولت های انقلابی مانند دولت ونزوئلا جز جبهه مقاومت محسوب می شوند. امام ره نیز همین باور را داشت و نگاهش به جبهه محرومان و مستضعفان در برابر مستکبران بود. این بدین معنا نیست که مقاومت تنها در چارچوب مبانی اسلامی جای می گیرد؛ هر دولت و نظامی که در مقابل استکبار ایستادگی می کند می تواند جزیی از جبهه مقاومت باشد که تعامل با ونزوئلا نیز همین مفهوم را می رساند.

محبوب ترین اخبار

ثبت نام در خبرنامه ایمیلی سایت سنتینلا

برای اطلاع از اخرین رویدادها در امریکای لاتین عضو شوید!